Vís undanfarnu úrslit
Lidnar verkætlanir
Aftrat vanliga arbeiðinum arbeiðir Havstovan við fleiri verkætlanum. Summar av hesum ger stovnurin einsamallur, meðan aðrar verða framdar í samstarvi við føroyskar ella útlendskar granskingarstovnar og/ella vinnuna. Verkætlanirnar eru oftast heilt ella partvís fíggjaðar uttan fyri Havstovuna.
Sambandið ímillum djóraæti og havfrøðiligar broytingar kring Føroyar í trý áratíggju
Fígging: GranskingarráðiðÁbyrgd á Havstovuni: Inga Kristiansen
Henda verkætlanin er knýtt at verkætlanini “COPS”, sum endar í september 2025. Av tí at hesar verkætlaninar eru so samantvinnaðar, verða bert fyribilsúrslit víst her. Endaligu úrslitini koma saman við úrslitunum frá “COPS”. Les meira
Faroese Monitoring – FARMON
Ábyrgd á Havstovuni: Karin Margretha H. Larsen
Faroese Monitoring – stytt FARMON – eru verkætlanir, har høvuðsendamálið hevur verið at máta rákið av yvirfloti í Bankarennuni og av Atlantssjógvi í Føroyastreyminum. Les meira
Endamálið við verkætlanini er at kanna livilíkindini hjá upsa og toski í taraskóginum við áherðslu á at finna út av hvørjir kanningarhættir eru best egnaðir at kanna fisk og annað lív í taraskóginum. Les meira
Ecosystembased management of Sandeels, demersal fish, and seabirds in Boreal regions in the Northeast Atlantic
Fígging: Nordisk MinisterrådÁbyrgd á Havstovuni: Petur Steingrund
Verkætlanin hevði til endamáls at kanna, hvussu veiðitrýstið á botnfiskastovnar ávirka javnvágina millum botnfisk, nebbasild og sjófugl. Les meira
Rákið tvørtur um Íslandsryggin
Fígging: Jens Smeds Oceanografiske FondÁbyrgd á Havstovuni: Karin Margretha H. Larsen
Endamálið við hesi verkætlan var at gera mátingar miðskeiðis á Íslandsrygginum av rákinum tvørtur um Ryggin og at greina rákið sum heild tvørtur um Ryggin. Tvær ADCP fortoyingar blivu lagdar […] Les meira
Nebbasild er týdningarmikil føði hjá toski, og taltilfarið, sum Havstovan regluliga fær um nebbasild (spp.), tekur støði í magakanningum av toski á árligu yvirlitstrolingunum á Landgrunninum og í yngultølunum frá árliga yngultúrinum. Hesir túrar eru lagdir fastar tíðir á árinum. Saman merkir hetta, at árstíðarbroytingar í útbreiðslu og nøgd av ymsu nebbasilda-stovnunum ikki síggjast í… Les meira
Leikluturin hjá djóraæti í atferð hjá norðhavssild
Fígging: FiskivinnuroyndirÁbyrgd á Havstovuni: Inga Kristiansen
Árligar sildakanningar í mai síðani 1995 vísa, at útbreiðslan av norðhavssild broytist nógv. Henda verkætlanin kannaði nøgdir, sløg og spjaðing av føði, samanborið við hvar sildin stendur í mai. Les meira
Árstíðarbroytingar í vøkstri og yvirlivilsi hjá yngli á føroyska landgrunninum
Fígging: GranskingarráðiðÁbyrgd á Havstovuni: Sólvá Jacobsen
Verkætlanin hevði til endamáls at kanna føðiviðurskiftini, vøksturin og yvirlivilsi hjá yngli (her ímillum toski, hýsu og nebbasild) á Landgrunninum. Serligur dentur varð lagdur á at kanna, hvørji umhvørvisviðurskifti (serliga føðinøgdir og sløg) hava størstan týdning fyri væl eydnaðan vøkstur og yvirlivilsi frá kleking um vári til fiskurin tekur botn á sumri. Les meira
Nýtsla av umhvørvis-DNA í kanning av broytingum í toska-, hýsu- og upsanøgd á Føroyabanka
Ábyrgd á Havstovuni: Ian Salter
Høvuðsendamálið við verkætlanini var at nýta umhvørvis-DNA (uDNA) til at meta um týðandi botnfiskastovnar á Føroyabanka. Les meira
Population dynamics of Calanus species within the southwestern Norwegian Sea – links to water mass distribution and Norwegian spring spawning herring
Ábyrgd á Havstovuni: Inga Kristiansen
PhD-verkætlanin hevði til endamáls at fáa betri kunnleika til liviumstøðurnar hjá reyðæti og ávirkanina av uppsjóvarfiski, sum etur reyðæti. Fokus var á havøkið norðan fyri Føroyar, har samanrenning er ímillum heitan Atlantssjógv úr útsynningi og kaldan Íslandssjógv úr útnyrðingi, sum elvir til Íslandsfrontin. Les meira
Blue-Action: Arctic impact on weather and climate
Fígging: Horizon2020Ábyrgd á Havstovuni: Karin Margretha H. Larsen
Arktiska økið hitnar væl skjótari enn heimurin sum heild við globalu upphitingini, og tað er vorðið greitt, at arktiska upphitingin eisini hevur árin á veður og veðurlag í Europa. Les meira
Optimizing and Enhancing the Integrated Atlantic Ocean Observing System (AtlantOS)
Fígging: Horizon2020Ábyrgd á Havstovuni: Karin Margretha H. Larsen
AtlantOS verkætlanin snúði seg um at samskipa havfrøðiligar mátingar í øllum Atlantshavinum (OS stendur fyri Observing System). At skapa karmar fyri synergi millum nógvu havfrøðiligu verkætlanirnar, sum londini við Atlantshavið fíggja. Og at tryggja virðið á dátum fingnar til vega, eisini eftir at ymsu verkætlanirnar eru loknar. Les meira
Ein lovandi háttur at meta um toskastovnin á Føroyabanka við at nýta umhvørvis DNA
Fígging: FiskivinnuroyndirÁbyrgd á Havstovuni: Ian SalterHøvuðsendamálið við verkætlanini var at nýta ein nýggjan hátt at kanna fiskastovnar, har umhvørvis DNA (uDNA) verður brúkt. Umhvørvis DNA í havinum kemur fyri ein part frá fiskastovnunum í økinum og kann kannast við at taka bara nakrar fáar litrar av sjógvi. Les meira
Tunfiskur á veg aftur í Norðuratlantshav
Fígging: Norðurlandaráðið (AG-Fisk)Ábyrgd á Havstovuni: Luis Ridao Cruz
Høvuðsendamálið við verkætlanini er at kanna í hvussu stóran mun tunfiskur er við at koma aftur í Norðuratlantshav. Les meira
Western Valley OverfloW (WOW)
Fígging: Dancea (Energistyrelsen)Ábyrgd á Havstovuni: Karin Margretha H. Larsen
Kanningarnar í hesi verkætlan eydnaðust sera væl. Mátiútgerðin riggaði væl, og mátingarnar vístu, at mátitólini høvdu ligið á røttum staði til at meta hampuliga neyvt um yvirflotið av køldum sjógvi niðri við botn gjøgnum Western Valley. Les meira
Útbreiðsla, lívfrøði og fiskiskapur eftir blálongu undir Føroyum
Fígging: FiskivinnuroyndirÁbyrgd á Havstovuni: Lise Helen Ofstad
Verkætlanin um blálongu hevur givið dagførda vitan um lívfrøði og fiskiskap eftir blálongu undir Føroyum. Hendan vitan kann millum annað brúkast í stovnsmetingarhøpi til at fáa eina meira umboðandi stovnsmeting av felags blálongustovninum. Les meira
Útbreiðsla, lívfrøði og fiskiskapur eftir stinglaksi undir Føroyum
Áramál: 2018Fígging: Fiskivinnugransking (FVG)Ábyrgd á Havstovuni: Lise Helen Ofstad
Stinglaksur verður lívfrøðiliga roknaður sum ein djúpvatnsfiskur, sum lond hava bundið seg til at fiska við serligum fyrivarni. Í ICES verður stinglaksur við Føroyar viðgjørdur sum partur av ein felags stovni. Les meira
Livilíkindi hjá toska- og hýsuyngli á føroyska landgrunninum
Ábyrgd á Havstovuni: Sólvá Jacobsen
Við verkætlanini er betri greiða fingin á, hvussu livilíkindini hjá toska- og hýsularvum á føroyska landgrunninum eru tengd at umhvørvinum og serliga føðiviðurskiftunum. Les meira
Leikluturin hjá djóraæti í atferð hjá makreli og tilgongd av toski á Landgrunninum
Áramál: 2017Fígging: Fiskivinnugransking (FVG)Ábyrgd á Havstovuni: Helga Bára Mohr Vang
Kanningarnar á K-skurðinum 2017 hava víst, at nøgdirnar av djóraæti vóru munandi størri uttan fyri Landgrunnin um várið og tíðliga á sumri, men seinnu helvt av sumrinum og út á heystið var øvugt, tvs. meira av æti var inni á Landgrunninum enn uttanfyri. Hetta kann vera orsøkin til, at makrelur ikki leitar inn á Landgrunnin… Les meira
North Atlantic Climate (NACLIM)
Fígging: European Framework Programme 7 (FP7)Ábyrgd á Havstovuni: Bogi Hansen
Høvuðsendamálið við NACLIM var at eftirkanna, í hvønn mun tað er møguligt at spáa um havveðurlagið (vatnskorpuhitan v.m.) í Norðuratlantshavi. Les meira
AUTHENTICATE: Determining standardised methods of authenticating seafood products
Ábyrgd á Havstovuni: Jan Arge Jacobsen
Kanningar hava víst, at falsan við vørulýsing í sambandi við sølu og keyp av fiskavørum er ein vaksandi trupulleiki í heiminum. Í verkætlanini “Authenticate” verður víst á, hvørjir hættir kunnu brúkast at eftirkanna, at merktar fiskavørur í veruleikanum eru tær, sum tilskilað stendur – ella at tær eru “autentiskar”. Les meira
Marine climate effects on primary production around the Faroe Islands
Fígging: Danska stjórninÁbyrgd á Havstovuni: Sólvá K. Eliasen
Árstíðargongdin hjá gróðrinum er soleiðis: Tíðliga um várið (mars-apríl) er lítil gróður; tó er mest gróður á innara Landgrunninum og næstan ongin gróður á ytra Landgrunninum. Útskifting bremsar gróðrinum á innara Landgrunninum um hetta mundið. Les meira
Kanningar av sandamaðkaslagnum Anisakis
Fígging: European Framework Programme 7 (FP7)Ábyrgd á Havstovuni: Mourits Mohr Joensen
Útbreiðsla, lívfrøði og fiskiskapur av longu og brosmu undir Føroyum
Fígging: FiskivinnuroyndirÁbyrgd á Havstovuni: Lise Helen Ofstad
Samanum tikið er líkt til, at fiskiskapurin eftir longu er burðardyggur í løtuni, meðan støðan viðvíkjandi brosmu er sera ógreið. Stovnsmetingarnar eru enn ikki góðkendar í ICES, og neyðugt er at fylgja væl við gongdini í stovnunum. Les meira
Hvat etur uppsjóvarfiskur?
Áramál: 2014Fígging: Fiskivinnugransking (FVG)Ábyrgd á Havstovuni: Høgni Debes
Eftir at hava kannað umleið 400 magar av uppsjóvarfiski (makreli, sild og svartkjafti), hava vit ment mannagongdir, har ið “turrvekt” er nýtt heldur enn “vátvekt” fyri at fáa álítandi upplýsingar um nøgdina av føði, sum fiskurin etur. Les meira
Aldu- og streymmátingar á alifirðunum (ASAF)
Ábyrgd á Havstovuni: Karin Margretha H. Larsen
Endamálið við hesi verkætlan var at lýsa aldu- og streymviðurskiftini á føroysku alifirðunum, umframt at hesar mátingar skuldu byggja undir validering av háloysiligum sjóvarfals- og aldusimulering inni á alifirðunum. Les meira
Stovnssamansetingin av makreli kannast (SAM)
Ábyrgd á Havstovuni: Jan Arge Jacobsen
Endamálið í SAM verkætlanini var at kanna um makrelurin í Norðuratlantshavi er ein stovnur ella um íbland er av makreli av kanadiskum uppruna vestanfyri. Stutt sagt at kanna um makrelurin í norðurhøvum og Evropa er ein og sami stovnur. Les meira
Pelagic-benthic coupling on the Faroe Shelf
Fígging: GranskingarráðiðÁbyrgd á Havstovuni: Høgni Debes
Hendan undanverkætlan hevði til endamáls at kanna lívrunnið tilfar í botninum og hvussu djóralívið á botninum á føroyska landgrunninum er tengt at gróðrinum í sjónum. Les meira
Verkætlanin varð ætlað at kalibrera ella stilla føroyska MULTPELT-trolið, sum verður brúkt til árligu yvirlitstrolingarnar eftir makreli. Tryggjast skuldi, at trolið við rigging gongur sum tað skal sambært forskriftunum, settar av bólkinum, ið skipar fyri altjóða kanningunum eftir makreli. Hetta fyri at tryggja, at øll londini hava somu rigging og at trolini ganga eins í… Les meira
ThermoHaline Overturning – at Risk (THOR)
Fígging: European Framework Programme 7 (FP7)Ábyrgd á Havstovuni: Bogi Hansen
THOR verkætlanin var tann 5. í røðini av EU verkætlanum, sum hava fíggjað streymmátingar v.m. í Norðuratlantshavi. Høvuðsendamálið við verkætlanini var at gera betri forsagnir fyri komandi broytingum í teimum stóru havstreymunum, sum kunnu ávirka heimsveðurlagið og serliga okkara øki. Les meira
A multidisciplinary approach in stock identification of Atlantic herring: sustainable biodiversity and fisheries management in mixed-stock fisheries (HerMix)
Fígging: Norðurlandaráðharraráðið (NMR)Ábyrgd á Havstovuni: Jan Arge Jacobsen
Í sambandi við sildafiskiskapin í Norðureysturatlantshavi hava sjey granskingarstovnar og vinnufyritøkur í Íslandi, Føroyum, Noregi og Danmark tikið seg saman fyri at kanna sildina í Norðuratlantshavinum. Høvuðsendamálið við kanningunum var í fyrsta lagi at menna genetiskar markarar, so til ber at DNA-eyðmerkja sildastovnarnar og harvið minka um vandan at ovurfiska einstakar stovnar, ið eru illa… Les meira
Makrelur á Landgrunninum – Leikluturin hjá makreli í vistskipanini á Landgrunninum
Ábyrgd á Havstovuni: Jan Arge Jacobsen
Makrelur etur ikki yngulin av toski, hýsu og upsa, og er tí ikki beinleiðis orsøk til vánaligu gongdina í botnfiskastovnunum. Hetta vísa magakanningar av meira enn 1500 makrelmagum, tiknir á […] Les meira
Fiti í makreli – Fitiinnihald í makreli í føroyskum øki
Áramál: 2012Ábyrgd á Havstovuni: Jan Arge Jacobsen
Fitiprosentið hjá makreli fleirfaldast, meðan hann gongur á beiti at gøða seg í føroyskum øki um sumrarnar. Innihaldið av fiti veksur frá umleið 5% í mai til yvir 25% í august. Serliga er tað um mánaðarskiftið juni-juli at innihaldið av fiti veksur. Les meira
Vit hava ment eina skipan, har hitadata frá Finni Fríða verða stroymd inn og upparbeidd á teldu á Havstovuni. Við hesum eru lunnar lagdir undir eitt beinleiðis samstarv millum Havstovuna og vinnuna, ið møguliga kann gerast ein sera týðandi táttur í okkara arbeiði. Les meira
Climatic control of blue whiting and mackerel at the Faroese Crossroads
Fígging: GranskingarráðiðÁbyrgd á Havstovuni: Hjálmar Hátún
Vit hava lýst tær týdningarmestu broytingarnar í havveðurlagnum kring Føroyar seinastu árini, og vit hava funnið upprunan til hesar broytingar, bæði longri suðuri í Atlantshavi og í atmosferuni. Vit hava upparbeitt data av plantuæti sum eru mátað av fylgisveinum, og vit hava havt samstarv við serfrøðingar á hesum øki. Les meira
Kanning av ferðingini hjá ritum í Norðuratlantshavi
Ábyrgd á Havstovuni: Bergur Olsen
Okkurt um 2 milliónir ritupør eiga í bjørgunum kring Norðuratlantshavið, men fáar pisur eru komnar undan seinastu árini, og stovnurin er minkaður. Høvuðsorsøkin til at pisurnar doyggja er helst føðitrot tætt við ritubjørgini um summarið, men umstøðurnar, har riturnar eru um veturin, hava eisini týdning fyri trivnaðin. Les meira
SubPolar Atlantic – Climate and Ecosystems (SPACE)
Fígging: Norðurlandaráðið (AG-Fisk)Ábyrgd á Havstovuni: Hjálmar Hátún
Vit hava fyrr ávíst tætt samband millum tann sonevnda subpolara meldurin í Norðuratlantshavi og havveðurlagið (hitalag, streymar osv.) um okkara leiðir. Les meira
Endamálið við hesum arbeiði var at kanna fysisku eginleikarnar hjá sjónum á Landgrunninum og hjá frontinum, ið girðir hendan sjógv. Les meira
Fangst og udnyttelse af mesopelagiske fisk og krill
Áramál: 2005Fígging: Nordisk MinisterrådÁbyrgd á Havstovuni: Jan Arge Jacobsen
Kanningar vístu, at í føroyskum sjóøki er tað serliga lítli og mjái prikkafiskur, umframt lakssild, ið eru at fáa, og serliga í økjunum sunnan fyri oyggjarnar. Les meira
