Havið

ObsSea4Clim skal skapa ein betri platform, har ymisk lond kunnu geva sítt íkast til evropiskar kanningar av teimum týdningarmestu hav- og veðurlags-viðurskiftunum. Endamálið er at stuðla undir meiri nágreinum veðurlagsanalysum og -forsøgnum, bæði regionalt og globalt, og menna nøkur ítøkilg mál fyri burðardyggari framtíð.

Í verkætlanini Faroe-AMOC verður dentur lagdur á rákið av heitum og køldum sjógvi millum Norðuratlantshav og Arktis, og ávirkanina, sum hesir týdningarmiklu streymar hava á veðurlagið um okkara leiðir. Føroyar liggja á Grønlands-Skotlandsrygginum, sum forðar bæði heitum Atlantssjógvi í teimum ovaru løgunum at ferðast norðureftir og køldum yvirflotssjógvi í teimum djúpu løgunum at ferðast suðureftir. Rákið av Atlantssjógvi og yvirflotssjógvi eru partar av termohalina rákinum (á enskum stytt AMOC), sum førir heitan sjógv móti Arktis. Sambært veðurlagsmodellum væntast termohalina rákið at vikna í hesi øldini, men stór óvissa er um hendan norðara partin. Um týðandi broytingar verða í hesum ráki, fer tað væntandi at ávirka varmaflutningin móti Arktis og hetta kann hava stóra ávirkan á vistskipanir um okkara leiðir. Vitanin um framtíðar broytingar er tó avmarkað av vantandi neyvleika í veðurlagsmodellunum. Í seinastuni hevur tað verið stór menning í at leggja smærri neyvari model inn í tey stóru modellini, og hetta leggur lunnar undir betri vitan grundað á modellir. Í Faroe-AMOC verður alt økið millum Ísland og Skotland greinað, men dentur verður lagdur á Íslandsryggin. Úrslit frá mátingum og modellum seinastu tjúgu árini verða nýtt og ein PhD-studentur er settur at arbeiða við verkætlanini. Saman við granskarum á Havstovuni og donsku veðurstovuni (DMI) verður sínámillum ávirkan millum rákini av heitum og køldum sjógvi kannað, umframt broytingar í eitt nú hita og saltinnihaldi og hvussu modellini rokna rákið.