Aftur til 

{{levelTitles[menuLevelIndex]}}

{{levelTitles[menuLevelIndex]}}

{{ item.title }}
{{currentPage * pageSize + 1}} - {{pageSize * (currentPage + 1) > numberOfResults ? numberOfResults : pageSize * (currentPage + 1)}} úrslit av {{numberOfResults}}

{{result.post_title}}

{{handleContent(result.content)}}

{{postTypeMapping[result.post_type]}}
Einki úrslit
Tíðindi
Jákup Sverri
Tilmæli
Havið
Djóralisti

Makrelur

Scomber scombrus

Makrelur verður nógv fiskaður, bæði til matna og ídnað.

Makrelur er tjúkkastur um miðjuna og verður spískari út í endarnar. Hann hevur stuttar uggafjaðrar og stuttar búkfjaðrar. Hann hevur tvær rættiligar ryggfjaðrar, tann fremra er tríhyrnt, og fremri endi hennara er fremri enn aftari endi á búkfjaðrunum. Hin aftara er meira ferhyrnt, og fremri endi hennara er beint uppi yvir gotinum. Hann hevur fimm smáfjaðrar aftast á sporlinum, bæði undir og á.

Eyðkent fyri makrel eru tær smáu fjaðrarnar aftast og rípurnar á bakinum.

Makrelur kann gerast upp í umleið 66 cm, tó er vanlig longd 30-40 cm. Elsti aldursgreinaði makrelur undir Føroyum var 24 ár.

Útbreiðsla

Makrelur um okkara leiðir er heilt sunnan frá Marokko, norður við allarari evropeisku hellingini, runt Bretsku Oyggjarnar, í Norðsjónum og norð til Íslands, í Norskahavinum og Barentshavinum.

Harafturat er hann í Miðjarðarhavinum, Svartahavinum og í vestara Atlantshavinum, frá Labrador til Cape Cod.

Makrelur er mest uppi í sjónum og gongur oftast í torvum. Um veturin er hann við botnin á 200-250 m dýpi.

Veiða

Makrelur verður veiddur í øllum útbreiðsluøkinum og av nógvum londum. Bretland, Noreg, Føroyar og Ísland eru tey, sum veiða mest.

Makrelur verður umsitin í felag við øðrum strandalondum, sum í besta føri eru samd um, hvussu heildarveiðan skal býtast millum lond. Í løtuni er tó ikki semja millum strandalondini um, hvussu heildarveiðan skal býtast.

Vektarbýti í føroysku veiðuni

Stovnsmeting

Á hvørjum ári verður makrelur stovnsmettur. Havstovan luttekur í hesi stovnsmeting, sum verður samskipað av havrannsóknarstovninum ICES.

Stovnsmetingarúrslit
Veiða
Tilgongd
Veiðutrýst

Veiðitrýstið er minkað síðani 2003 og lá árini 2010 til 2020 undir hámarkinum fyri, nær mett verður, at veiðan er burðardygg (FMSY = 0,26). Nógva veiðan, saman við minkandi stovni, hevur havt við sær at veiðitrýstið er væl oman fyri hámarksvirðið.

Gýtingarstovnur

Makrelstovnurin var í vøkstri frá 2007 fram til 2014, men síðani tá hevur hann verið í minking. Stovnsmetingin vísir at gýtingarstovnurin er oman fyri markið, har neyðugt er at vísa varsemi, sambært umsitingarætlanini.

Aldursbýti

Makrelur verður veiddur víða um, og tískil er aldursbýtið í samlaðu veiðuni ikki altíð tað sama sum í føroysku veiðuni – á myndini síggjast hesi bæði.

Við at “blaða” millum árstølini ovast á myndini sæst aldursbýtið í føroysku veiðuni síðstu fimm árini.

Tilmæli

Øll tilmæli

Lívfrøði

Makrelur er ein pelagiskur fiskur uttan sundmaga, ið ferðast víða í Norðuratlantshavi. Makrelur er at finna í føroyskum sjógvi partar av árinum.

Vøkstur


Gýting

Gýtingartíðin hjá makreli er frá februar til juli. Høvuðsgýtingarøkið er vestan fyri Írland, men makrelur gýtir allastaðni fram við evropeisku hellingini og heilt norður til Føroyar.

Yngul og ungfiskur

Stutt eftir klekingina flotna larvurnar upp í sjógvin og eru tá mest úr vatnskorpuni og nakað niður í dýpið.

Føði

Makrelur etur nærum alt, sum hann fær fatur á. Um okkara leiðir etur hann djóraæti, krill og eisini fisk og fiskayngul, t.d. nebbasildayngul.

Makrelur er sjáldan inni á Landgrunninum tíðarskeiðið, tá upsa-, toska- og hýsuyngulin er uppi í sjónum, og kanningar á Havstovuni staðfesta, at makrelur etur ikki henda yngulin.

Ferðing

Makrelur er eitt ferðandi fiskaslag. Eftir gýtingina fer hann norðeftir at leita eftir føði. Fyrst fram við írsku og skotsku hellingini, síðan norður í eystara partin av Norskahavinum og inn í Norðsjógvin. Á veg norður kemur hann eisini inn í føroyskan sjógv eystanfyri og norðanfyri. Hann er í føðiøkinum frá juli til langt út á heystið, tá hann byrjar at leita suðuraftur.

Litur

Bláligt yvirbrá um bakið. Umleið 30-35 myrkt bláligar, næstan svartar, tvørrípur eru allan vegin aftur eftir bakinum. Ljósari bláligt ella grønligt er millum rípurnar. Blankur um síðurnar við einum farra av purpurliti. Undir búkinum er hann hvítur.

Nøvn á fiski á øðrum máli
Før:Makrelur
Lat:Scomber scombrus
Dan:Makrel
Eng:Mackerel atlantic, Pinner, Rionnach, Shiner
Fin:Makrilli
Fra:Maquereau commun, Aniaux, Aurion, Aurneu, Barrat, Berdaou, Berdela, Brats, Brehel, Brezel, Cavaille, Chemeurlet, Launets, Lisette, Saint Jean, Strumbulu, Tumbulottu, Veira, Verral
Gri:Scoumbri, Scolios, Scombros
Ísl:Makríll
Ita:Maccarello, Lacerto, Scombro, Sgombro, Sqombro
Jap:Hirasaba, Marusaba, Saba
Ned:Makreel
Nor:Makrell
Pol:Makrela
Por:Cavalla, Sarda
Rus:Skumbriya, Makre’l
Spa:Caballa, Berdela, Sarda, Verdel
Sve:Makrill
Týs:Makrele
USA:Mackerel atlantic

Vit viðmæla

Viðkomandi tíðindi

Øll tíðindi

ICES-tilmæli fyri uppsjóvarfisk í 2025

30.09.2024

ICES-tilmæli fyri uppsjóvarfisk í 2025 Mest loyvda veiða í 2025 lækkar munandi fyri makrel og nakað fyri svartkjaft, meðan ein lítil hækking er í tilm…

Nøgdin av makreli minkar í Norðurhøvum

29.08.2024

Úrslitini frá árligu felagskanningunum av makreli, har Føroyar luttóku saman við Noregi, Danmark og Íslandi, eru nú tøk. Vísitalið av makreli fyri Nor…

Jákup Sverri aftur av makreltúri

17.07.2024

Sunnukvøldið 14. juli kom Jákup Sverri aftur av ársins makreltúri. Føroyska túrfrágreiðingin kann lesast her. Tá hini skipini eru liðug við kanningarn…

ICES-tilmæli fyri uppsjóvarfisk í 2024

29.09.2023

Mest loyvda veiða í 2024 lækkar munandi fyri norðhavssild og nakað fyri makrel, men hækkar nakað fyri svartkjaft. Makrelur Tilmælið fyri makrel er 739…

Minni av makreli í Norðurhøvum

24.08.2023

Makrelkanningarnar í juli vístu, at minni av makreli er í Norðurhøvum enn undanfarin ár. Vísitalið er tað minsta síðani 2007. Samanborið við í fjør er…

Jákup Sverri liðugur við makrelkanningar

26.07.2023

Mánadagin 17. juli kom Jákup Sverri aftur av árligu makrelkanningunum norðanfyri. Makrelur var fingin víða um í kanningarøkinum, men fyri tað nógva í …

Jákup Sverri ger makrelkanningar

13.07.2022

Síðstu tvær vikurnar hevur Jákup Sverri luttikið í altjóða makrelkanningum saman við íslendingum, norðmonnum og dønum. Tó at kanningarnar hava verið n…

Makrelgýting við Føroyar kannað

11.07.2022

Í mai kannaði Jákup Sverri makrelgýting á leiðunum sunnan og vestan fyri Føroyar. Flest makrelegg vóru at síggja fram við hellingini á europeiska land…

Infektión av Makreli við Anisakis-rundormi

05.09.2017

Grein er júst komin út í vísindatíðarritinum ‘FISHERIES RESEARCH’ um Anisakis-rundorm í makreli. Henda grein er ein partur av teim úrslitum, ið komu b…

Lívfrøðiligar kanningar av makrelveiðu

28.03.2017

Tá stovnsmetingar verða gjørdar av t.d. makreli, er ein av høvuðskeldunum veiðitøl frá fiskiskapinum. Tí er umráðandi at fáa sýni av veiðuni til Havst…

Økt makrelgýting í føroyskum havøki

19.09.2016

Tíðliga í summar var Havstovan við í umfatandi kanningum av gýting hjá makreli. Hetta verður gjørt við at telja hvussu nógv rognkorn av makreli eru í …

Kudoa í makreli

19.09.2016

Nakrir makrelar gerast bleytir og ónýtiligir til matna, hóast teir eru snarkøldir umborð. Orsøkin er infektión við Kudoa, sum ger tann størra fiskin b…

Leikluturin hjá makreli

25.09.2015

Makrelur etur ikki yngulin av toski, hýsu og upsa, og er tí ikki beinleiðis orsøk til vánaligu gongdina í botnfiskastovnunum. Hetta vísa magakanningar…

Makrelur gýtir enn í føroyskum øki

29.09.2014

Eins og í 2010 var í 2013 staðfest, at makrelur gýtir í føroyskum øki. Prógvið er at tað verða funnin daggomul rognkorn í økinum, serliga í sunnara pa…

Toskur og makrelur í vistskipanarligum meldri

29.09.2014

Hesi seinastu árini hevur støðan hjá botnfiski, serliga toski og hýsu, verið ring, men fyri uppsjóvarfisk hevur søgan verið tann øvuta. Í almenna kjak…

Fiti í makreli

07.11.2013

Fitiprosentið hjá makreli fleirfaldast, meðan hann gongur á beiti at gøða seg í føroyskum øki um sumrarnar. Hetta vísa kanningar av fiti, sum Havstova…

Felags makrelkanningar – við óvissum

23.08.2012

Føroyar, Ísland og Noreg gjørdu felags makrelkanningar í 2011. Samlaða økið, har makrelur kundi hugsast at vera, var ikki kannað í nóg stóran mun og á…

Makrelinnrás broytir vistskipanina

23.08.2012

Vaksandi nøgdin av makreli við Føroyar og á Landgrunninum seinastu árini hevur helst borið í sær, at vistskipanin er broytt. Serliga ovarlaga í sjónum…

Makrelur gýtir í føroyskum sjógvi

01.09.2010

Kanningarferðin eftir makreleggum, sum Havstovan gjørdi seinast í mai í ár, staðfesti tað, vit høvdu roknað við, at makrelur eisini gýtir í føroyskum …