Vís undanfarnu úrslit
Lomvigi
Uria aalge
Lomvigin er ein snøggur sjófuglur við einum skapi, sum ger hann til ein frálíkan svimjara og kavara. Hann kann kava heilt niður á eini 200 m. Tá ið hann nørist heldur hann til á rókum í bjørgum kring Føroyar. Vetrarvist hevur hann á opnum havi.
Lomvigin er ein álkufuglur eins og lundin og álka.
Status viðvíkjandi reyðlista
Lomvigin er í heimshøpi sera útbreiddur og í løtuni veksur stovnurin. Slagið er tí ikki mett at vera hótt av IUCN reyðlistanum.
Stovnsmeting
Seinasta landsumfatandi teljing av fugli í Føroyum fór fram í 1980’unum. Tá varð mett, at tað vóru umleið 175.000 nørandi pør av lomviga í Føroyum.
Árligar fuglateljingar verða gjørdar á útvaldum støðum, eitt nu í Høvdanum í Skúvoy. Hesar teljingar geva millum annað eina ábending um, hvussu lomvigastovnurin er fyri í Føroyum. Fuglakanningarstøðin hevur talt lomvigan í Høvdanum í Skúvoy á hvørjum ári í tíðarskeiðnum 1972-2023. Í 1973 var talið um 9674 lomvigar og í 2023 var tað um 3180 lomvigar. Talið hevur svingað upp og niður hesi árini, tó lítið upp tey seinastu árini.
Eins og í Høvdanum hevur man sæð eina stóra afturgongd í tali av lomviga í Vestmannabjørgunum síðani 1972.
Útbreiðsla
Lomvigin er sera útbreiddur. Tey gulu økini eru støð, har hann bølir. Í teimum grønu er hann búfastur, og tey bláu økini vísa hvar hann heldur til, men ikki bølir.
Ferðing
Í tíðarskeiðnum 2015-2021 vórðu 14 lomvigar merktir við GLS-loggarum í Føroyum. Hetta kortið vísir, hvar ið lomvigin hevur verið hetta tíðarskeiðið. Litaðu økini vísa, við alsamt sterkari liti, tann 25%, 50% og 75% kjansin fyri, at fuglurin finst í tí økinum.
Lomvigin er eisini vanligur vetrargestur. Talan kann tá vera um lomviga, sum kemur úr eitt nú Bretlandi, Íslandi ella Jan Mayen.
Um tú vilt vita meira um ferðing hjá fugli við slíkum loggarum, far so inn á leinkjuna SEATRACK niðanfyri og vel tey viðkomandi filtrini. Á hesum kortinum er “Species” sett til “Common guillemot” og “Colony” sett til “Faroe Islands”.
Lívfrøði
Eyðkenni
Lomvigin er svartur um bakið og hvítur um bringuna. Summir eru hvítir um eyguni og hava eina striku vatnrætt úr eygnakrókinum. Nevið er langt og klænt.
Lomvigin hevur nakrar dimmar strikur á síðuni á bringuni, sum kann gera tað lættari at skilja hann frá Íslandslomviganum.
Lomvigapisan er lítil, tá ið hon fer av rókini, og kann t.d. verða mistikin fyri at vera fulkubbi.
Nøring og vøkstur
Lomvigin heldur til og nørast í bjørgum kring Føroyar.
Gamalt var, at lomvigin kemur aftur til Føroya, eftir sítt vetrarvist, á Pálsmessu (25. januar) og aftur í bergið á Leypársmessu (24. februar). Hesar tíðarsetingarnar kunnu tó skifta í mun til t.d. veðrið og hvussu væl fuglurin er fyri.
Um mai og juni verpur lomvigin og parið skiftist um at bøla í 26-39 dagar.
Lomvigaegg kunnu hava ymsar litar. Ikki er vist hví so er, men tað kann vera, at tað á tann hátt er lættari at kenna aftur hjá foreldrunum.
Foreldrini skiftast um at finna føði og at sita á reiðrinum.
Steggin hevur ábyrgdina av at ansa eftir pisuni, tá hon er farin úr reiðrinum, og at læra hana at veiða. Steggin og pisan kunnu síggjast fylgjast.
Árlig yvirskipað ringrás hjá lomviga, sum nørist.
Føði
Lomvigin hevur eitt skap, sum ger hann til ein góðan kavara og svimjara, og tað er soleiðis, at hann finnur føði sína. Hann veiðir mest í dagsljósi.
Lomvigin etur mest uppsjóvarfisk, sum ferðast í stimum, men hann kann eisini eta botnfisk.
Lomvigin kann kava heilt niður á 170-230 m dýpi, hóast hann helst finnur føði á 62-100 m dýpi. Júst hvar ið hann leitar sær føði, er ymisk, alt eftir nær á árinum tað er, og hvør føði er til staðar. Hetta kann eisini skifta frá ári til annað.
Viðkomandi tíðindi
Gróðurin á Landgrunninum met góður í ár
22.07.2024
Í útvarpssamrøðu við Kringvarpið í farnu viku greiddi Sólvá Jacobsen, lívfrøðingur á Havstovuni, frá gróðrinum á Landgrunninum, sum í ár hevur verið m…
Vevmyndir úr lundaholum í Skúvoynni
19.07.2022
Havstovan hevur í nøkur ár fylgt við gongdini í lundaholum í Skúvoynni við vevmyndatólum. Fyrstu royndirnar vórðu gjørdar í 2005. 15 lundaholur eru gj…
Við til at friða týdningarmikiðøki í altjóða sjógvi
10.05.2022
Flestu sjófuglasløg í Norðuratlantshavi eru minkað ógvuliga nógv seinastu áratíggjuni. Nógvar kanningareru gjørdar fyri at royna at finna útav, hví so…
Fuglurin rýmir úr Vestmannabjørgunum
10.05.2022
Bert 5% av lomviga og 1% av ritureiðrum vóru at síggja i Vestmannabjørgunum summarið 2021, samanborið við teljingar í ávikavist 1972 og 1987. Hetta er…
Vevmyndir úr lundaholum í Skúvoynni
19.08.2021
Havstovan hevur í nøkur ár fylgt við gongdini í lundaholum í Skúvoynni við vevmyndatólum. Fyrstu royndirnar vórðu gjørdar í 2005. 15 lundaholur eru gj…
Merkta føroyska parið
18.12.2020
Hjá skrápi skiftast bøgan og steggin um at bøla egginum. Tað er sjón fyri søgn í taltilfarinum frá einumføroyskum skrápapari við GLS-loggarum. Tá vetu…
Ferðingarmynstrið hjá føroyska skrápinum
18.12.2020
Á fyrsta sinni er ferðingarmynstrið hjá føroyska skrápinum staðfest. Eftir bútíðina ferðast hann allan vegin úr Føroyumtil suðurendan á Suðuramerika. …
Talið á ternum og ternubølumminkað seinastu 15 árini
23.10.2018
Síðani 2003 hevur Havstovan skipað fyri teljing av ternum og ternupisum um alt landið. Vit hava biðið bøndur, røktarar og onnur áhugað fólk siga okkum…
Fuglateljing við dronu
09.10.2017
Havstovan telur súlurnar í Mykineshólmi umleið 10. hvørt ár. Fuglarnir verða taldir eftir myndum. Summarið 2016 vórðu myndirnar á fyrsta sinni tiknar …
Harðir vetrar stimbra sjófugl
21.09.2017
Støðan hjá føroyska sjófuglinum er nógv batnað seinastu tvey árini – eftir 15 sera vánalig ár. T.d komu væl fleiri ritupisur undan bæði í 2016 og 2017…
Seinasta lundapisan klár at fara
01.09.2017
Nú er seinasta pisan í Byrgisbakka í Skúgvi klár at fara; bara eitt sindur av dúni er eftir á høvdinum. Tað er lítil friður á henni. Hon snøggar fjaðr…
Arktiskur sjófuglafundur í Føroyum
24.04.2017
Havstovan og Uttanríkis- og Vinnumálaráðið hava verið vertir fyri tí árliga arbeiðsfundinum hjá arktiska sjófuglabólkinum CBird (Circumpolar Seabird G…
Sólarmyrkingin ávirkaði fuglin í Skúgvoy
19.09.2016
Sunnudagin 20. mars 2015 var sólarmyrking í Føroyum, men hvat gjørdi fuglurin í Høvdanum í Skúgvoy? Hetta er úr Sjóvarmál 2016, les víðari her. Viðkom…
Merkja sjófugl fyri at kanna, hvar hann heldur til um veturin
29.09.2014
Havstovan er við í eini stórari verkætlan fyri at kanna, hvar sjófuglurin er um veturin. Hetta verður gjørt við at seta goymslumerki á beinið á flestu…
Pisur sum vistfrøðiligt mát
07.11.2013
Ein háttur at kanna „heilsuna“ hjá eini vistskipan, er at nýta burðarúrslitið hjá ávísum sjófugli. Í Føroyum er samband millum burðarúrslitið hjá ritu…
Pisurnar doyggja í hungri
07.11.2013
Nebbasildin, sum er besta føðin hjá lundanum, hevur svikið so dyggiliga, at stórur partur av lundanum verpur als ikki ella gevst at verma, áðrenn pisa…
Ein sveimari við plastikki í maganum
23.08.2012
Næstan annar hvør havhestur við Føroyar hevur meira plastik í maganum enn ásetta markvirðið. Vindur og reyðæti havastóran týnding fyri trivnaðin hjá h…
Ov feitt fyri ternuna
23.08.2012
Nógv bendir á, at høvuðsføðikeldan hjá ternuni, nebbasildin, var so væl fyri í 2009, at hon bleiv óatkomulig hjá ternuungunum. Árið sá út til at geras…
Riturnar eru í Labradorhavinumum veturin
01.09.2011
Í 2009 setti Fuglakanningarstøðin ljósloggarar á ritur fyri at kanna, hvar tær eru um veturin. Tá ið riturnar komu aftur á sumri 2010 sást, at tær høv…
Besta árið hjá ternum í langa tíð – hóast nógvir ungar doyðu
01.09.2010
Meiri føði var í 2009 enn undan farnu árini, og tí megnaðu ternurnar at halda lív í ungunum, til teir vóru um at verða floygdir. Hetta er úr Sjóvarmál…
Kanna, hvar riturnar ferðast um veturin
01.09.2009
Í summar merkti Havstovan 20 ritur í Stóru Dímun við geolocatorum fyri at kanna, hvar tær halda til um veturin. Hetta er liður í einum samstarvi, har …
Havhestur druknar á línu
01.09.2008
Línuskip fáa eini 5.000-25.000 havhestar á hvørjum ári. Havhestarnir royna at taka agnið av línuni, men gerast fastir og drukna. Hóast hjáveiðan helst…
Ritan í minking
01.09.2007
Ritustovnurin í Føroyum minkar, tí ov fáar pisur koma undan. Seinastu fýra árini hava verið út av lagi ring. Orsøkin er helst, at lítið hevur verið ti…
Minni av ruski í føroyskum sjógvi enn í Norðsjónum
01.09.2004
Tað undrar helst ongan, at minni av ruski er í føroyskum sjógvi enn í Norðsjónum, men tey flestu høvdu helst roknað við, at munurin var størri. Hetta …
Fuglakanningar
01.09.2003
Tal av lomviga, lunda, ternum og grásúlum minkaði í 2003, so hetta árið royndist illa hjá sjófuglinum. Plastikk, funnið í havhestamagum, kann nýtast s…
