Havhestur

Havhestur um okkara leiðir er oftast gráur og hvítur, og hevur eitt gulligt nev. Hann nevna vit ljósi havhesturin. Tann dimmi havhesturin er næstan einlittur og dimt gráur um allan kroppin. Hann kemur norðaneftir og er av og á um okkara leiðir.

Havhestur er sannur sjófuglur. Hann hevur eitt skap, sum loyvir honum at sveima við vindinum og harvið ferðast langar teinar á opnum havi, uttan at brúka nógva orku. Tað eyðkenda flogið ger hann eisini lættan at kenna aftur. Havhesturin hevur eitt veingjabreiði á 102 til 112 cm.

Havhestur hevur eitt serligt nev við einum saltkertli í einum avlongum vøkstri oman á nevinum. Saltkertilin ger, at hann kann skilja salt úr sjógvi. Hetta loyvir honum at vera leingi til sjós, av tí at hann ikki noyðist til lands at drekka feskt vatn. Eisini er hann ein av fáu sjófuglunum, sum hevur góðan luktisans. Tað er væl hugsandi at hann brúkar hann, tá ið hann leitar sær føði.

Roykurin av havhesti er lættur at kenna aftur og kemur av lýsinum, sum verður framleitt í maganum. Um rovdjór hótta havhestin, kann hann sum verju spræna lýsi eftir teimum heilt upp í tríggjar metrar. Lýsið virkar eisini sum orkugoymsla til at fóðra pisuna við og hjá vaksna fuglinum, tá ið hann flýgur langt.

Í Føroyum sæst havhestur í bergi og homrum alt árið, uttan í oktober.

Havhestur kann vera á sjónum í langa tíð, men má til lands at nørast. Hann reiðrast í føroysku bjørgunum, men kann eisini reiðrast í homrum inni í landinum. Havhesturin finnur fram til bølið umleið desember, men verpur vanliga ikki fyrr enn í mai. Fuglurin bølir egginum í 47 til 54 dagar inntil pisan klekist. Bæði foreldrini passa ungan, men steðga við fóðringini og fara til havs, áðrenn hann er floygdur, sum er umleið september. Óvist er, hví so er, men hugsast kann, at tað er fyri at minka um kappingina millum unga og foreldur um føði, so teir floygdu ungarnir fáa eina betri byrjan. Teir havhestar, ið ikki hava fingið ungar, fara ofta fyrst, men verða til tíðir hangandi leingi eftir at teir hava mist eggið ella ungan.

Ta tíðina, tá havhesturin er burturstaddur, kemur fjaðurskotatíðin. Hon er um oktober til desember, og fer helst fram á opnum havi. Fuglurin hálar gamlar fjaðrar út fyri at loyva nýggjum at vaksa. Fjaðurskotatíðin varierar í mun til, um havhesturin hevur reiðrast og vorpið. Hevur hann ikki tað, hendir fjaðurskiftið helst fyrr á árinum.

Havhesturin kann gerast upp í 35 ára gamal og, eins og við sjófugli annars, yvirlivir ein stórur partur av vaksna fuglinum frá ár til ár. Hann byrjar at nørast um 5 til 12+ ára aldur, og kann verpa hvørt ár eftir hetta, alla ævi sína. Havhestur verpur vanligvís bert eitt egg um árið. Í náttúruni yvirlivir størsti parturin av ungunum tó oftast ikki. Nøringin og yvirlivilsið hjá hvørjum einstøkum fugli í náttúruni eru treytað av nógvum ymsum umstøðum. Til dømis hvussu væl fuglurin er fyri, nær hann byrjar at nørast, egg góðska og vistfrøðiligar umstøður.

Árlig yvirskipað ringrás hjá havhesti, sum nørist.

Størsti parturin av føðini hjá føroyska havhestinum er høgguslokkur, fiskur, bust maðkar, krabbadýr og burturkast ella leivdir frá fiskiskapi (slógv). Vanligasti fiskurin, sum havhestur í Føroyum etur, er lítli prikkafiskur, men onnur fiskasløg eru eisini funnin í magakanningum, so sum hvítingsbróðir, svartkjaftur og ymiskir toskafiskar (gadidae). Føðin er eisini treytað av árstíð.

Tað er undranarsamt, at meginparturin av fiskaføðini er lítli prikkafiskur, sum vanliga heldur til á 150-500 m dýpi. Havhestur etur vanliga í vatnskorpuni og kavar oftast um 1 metur niður, í mesta lagi 4,7 metrar niður. Summi sonevnd mesopelagisk fiskasløg, millum annað lítli prikkafiskur, flyta set upp í vatnskorpuna um náttina eftir føði. Har kann havhesturin so fáa fatur á teimum.

Havhestur etur slógv frá fiskiskipum, men torført er at siga, hvussu stórur partur av kostinum tað er. Orsøkin er, at tað er ringt at eyðmerkja slógvið í magakanningum.

Seabird tracking Seatrack

Birdlife

IUCN reyðlistin

Dispersion and vulnerability of marine birds and cetaceans in Faroese waters