Vís undanfarnu úrslit
Broytingar í plantuæti
Nýggj grein í tíðarritinum Global Change Biology vísir, at ein sterkari subpolarur meldur eftir 2013 broytti plantuætisamfelagið fram við Europeiska landgrunninum.
Plantuæti er grundarlagið undir øllum lívi í sjónum. Í áratíggju eru fleiri og fleiri subtropisk sløg av plantuæti streymað norður móti Norðsjónum, møguliga vegna hækkandi hita í sjónum. Subpolari meldurin í Norðuratlantshavi er ein ovurhonds stórur bjølgur av køldum og lutfalsliga feskum sjógvi sum, sunnan fyri Ísland og Grønland, melur spakuliga móti klokkuni. Eftir at hevði verið viknandi síðani mitt í 1990unum, viðførdu veðurhørðu vetrarnir 2013-2014 og 2014-2015 ein sterkari meldur, sum so aftur førdi meira av subarktiskum sjógvi móti okkara leiðum. Nýggja greinin vísir, at hendan havfrøðiliga broyting steðgaði norðurvenda streyminum av subtropiskum sløgum av plantuæti.
Eitt meira subarktiskt ávirkað plantuætisamfelag eftir 2013 hevur helst ávirkað hægri lið í føðiketuni. Við økjandi ávirkan av veðurlagsbroytingum, og tá meldurin viknar aftur, kunnu vit tó vænta eina meiri subtropiska skipan komandi áratíggini.
Enska heitið á greinini er Ocean climate and hydrodynamics drive decadal shifts in Northeast Atlantic dinoflagellates, og hon sæst her.
Møguligir spurningar um evnið kunnu sendast til Hjálmar Hátún (hjalmarh@hav.fo)
Viðkomandi tíðindi
Nýtt ár við kanningum av æti í Skopunarfirði
Í góðum samstarvi við Lívfiskastøðina í Skopun, hevur Havstovan í nógv ár gjørt regluligar kanningar av sjónum í Skopunarfirði. Lívfiskastøðin pumpar støðugt stórar nøgdir av sjógvi inn úr Skopunarfirði, og…
Várgróðurin seinkaður tá kuldin liggur leingi
Gróður av plantuæti, sum vit eisini nevna „havsins gras“, er sum so ikki treytaður av ávísum hita, tí plantuæti grør væl, bæði í sjógvi sum er kaldari og heitari enn…
Avbera nógvur gróður í 2017
Gróðurin í 2017 eydnaðist avbera væl, og er tann besti síðani aldamótið. Orsøkina til nógva gróðurin kenna vit ikki til fulnar. Men av royndum vita vit, at tá gróðurin er…
Fylgisveinamátingar geva nýtt innlit í gróðurin kring Føroyar
Mátingar, gjørdar við fylgisveinum, vísa, hvussu nógv plantuæti er í vatnskorpuni. Í miðal byrjar gróðurin í apríl á djúparu leiðum um eystan til á Landgrunninum. Um mánaðar skiftið apríl mai…
