Tíðindi

Jákup Sverri

Tilmæli

Havið

Djóralisti

Gulllaksur

Argentina silus

Tilmæli

Stovnsmeting

Lívfrøði

Fiskalisti

Gulllaksur verður veiddur bæði til ídnað og matna.

Kroppurin á gulllaksi er næstan eins breiður og høgur, og í tvørskurði er hann eitt sindur fýrkantaður. Høvdið er rættiliga stórt, hann hevur stutta gron og lítlan kjaft. Eygnatvørmátið er størri enn trantlongdin. Gulllaksur hevur eina lítla ryggfjøður, ið situr beint framman fyri miðjuna á fiskinum. Ein lítil fitifjøður er afturi á sporlinum. Hann hevur eina lítla gotfjøður, og aftari endi situr mitt undir fitifjøðurini. Búkfjaðrarnar eru beint undir aftara enda á ryggfjøðurini, umleið mitt á kroppinum. Hann hevur smáar uggafjaðrar, sýldan stert og stóra, leysa roðslu. Eitt sindur agurkukendur, súrligur roykur gongur at honum, tá hann er nýveiddur. Hann líkist nógv streymsild.

Gulllaksur kennist frá streymsild á tí, at gulllaksurin hevur um 65-70 roðslur eftir strikuni, streymsildin hevur um 50-54 roðslur eftir strikuni. Harafturat er eygnatvørmátið væl størri og trantlongdin styttri á gulllaksi enn á streymsild. Er fiskurin størri enn 35 cm er lítið at ivast í at talan er um gulllaks og ikki streymsild.

Gulllaksur verður í mesta lagi 60 cm langur. Elsti aldursgreinaði gulllaksur undir Føroyum var 29 ár.

Útbreiðsla

Gulllaksur er vanligur í vestara parti av Barentshavinum, við Noreg, í norðara parti av Norðsjónum, vestan fyri Skotland og Írland, undir Føroyum, Íslandi og Grønlandi. Í vestara parti av Atlantshavi
er hann í Davisfirði, við Nova Scotia, Grand Bank og George’s Bank í Kanada.

Við Føroyar er gulllaksur bæði á Landgrunninum, við bankarnir vestanfyri og á Wyville Thomson rygginum.

Hann er á djúpum vatni úr 150 m niður á 1400 m. Gulllaksur stendur bæði við botn og eisini eitt sindur uppi í sjónum, leysur av botni. Sum heild er smáur gulllaksur á grynri vatni enn stórur gulllaksur.

Veiða

Undir Føroyum verður gulllaksur fiskaður í hellingini á landgrunninum, á bankunum vestanfyri og Wyville-Thomson rygginum. Gulllaksafiskiskapurin er sum oftast á dýpum millum 300-700 m. Flestu árini verður roynt eftir gulllaksi frá apríl til september.

Gulllaksastovnurin undir Føroyum er felagsstovnur, sum eisini livir í bretsum havøki, og tí verður umsitin í felag við onnur lond. Gulllaksur undir Føroyum verður í høvuðsheitum veiddur av føroyskum og niðurlendskum skipum.

Føroysk gulllaksaveiða byrjaði so smátt í 1990 við m.a. svartkjaftaskipunum, og tá vóru veidd sløk 3 túsund tons. Føroyski fiskiskapurin eftir gulllaksi byrjaði av álvara í 1995, tá føroyskir trolarar fiskaðu 5.500 tons.

Stovnsmeting

Tilmæli

Lívfrøði

Gulllaksur verður roknaður sum bentopelagiskur fiskur, t.v.s. kann vera niðri við botn og eisini eitt sindur uppi í sjónum, leysur av botni.

Vøkstur

Miðalvektin á 30 cm og 40 cm longum gulllaksi er umleið 0,2 kg og 0,5 kg.

Gulllaksur veksur seint. Árligi vøksturin hjá gulllaksi er umleið 3 cm um árið, til hann er kynsbúgvin. Aftaná veksur hann 1-2 cm um árið.

Nytran á gulllaksi er lutfallsliga stór og árringarnir síggjast rættiliga væl. Gulllaksanytran verður tí aldurslisin í heilum líki. Gulllaksur verður sjáldan eldri enn 20 ár.

Yngul og ungfiskur

Eftir gýtingina flotna rognkornini upp í sjógvin (pelagiskt) og verða spjadd við rákinum kring landgrunn og bankar. Klaktu larvurnar spjaðast eins og rognkornini við rákinum. Tá larvurnar eru vorðnar til yngul, verða tær verðandi uppi í sjónum eina tíð, áðrenn yngulin fer nærri botni (bentopelagisk). Gulllaksalarvur og -yngul eru funnin pelagiskt bæði á Landgrunninum og á Føroyabanka. Tað fyrsta ein sær til ungfiskin er tá hann er einar 10 cm og meira til longdar.

Føði

Føðin hjá gulllaksi er serliga krabbadjór, mest krill, og fiskur. Krill tykist vera vanligari á grunnu økjunum og hjá tí smáa fiskinum. Fiskur gerst størri partur av føðini, sum gulllaksurin veksur. Lítli kjafturin avmarkar føðina til at vera smá djór.

Dømi um innihald í maga hjá gulllaksi.

Nøvn á fiski á øðrum máli

Før:	Gulllaksur
Lat:	Argentina silus
Dan:	Guldlaks
Eng:	Greater argentine, Argentine, Greater silver smelt
Fin:	Kultakuore, Kultalohi
Fra:	Grande argentine, Gros yeux, Saumon doré
Gri:	Gourlomatis
Ísl:	Stóri gulllax
Jap:	Nigisu
Nor:	Vassild, Berglax, Stavsild
Pol:	Srebrzyk opalek, Argentyna srebrnik, Argentyna-wielka
Por:	Argentina
Rus:	Severoatlanticheskaya argentina, Argentina, Zolotaja korjuška, Zolotaya koryushka
Spa:	Pez de Plata, Sula
Sve:	Guldlax
Týs:	Goldlachs
USA:	Atlantic argentine

Vit viðmæla

Stovnsmeting

Tilmæli

Ofta Spurt

Fiskur

Viðkomandi tíðindi

Øll tíðindi

Meir av toski og nógv av hýsu

16.09.2024

Yvirlitstrolingar vórðu gjørdar á Landgrunninum í august. Úrslitini av kanningunum vísa eina øking í nøgd av toski í mun til síðstu fimm árini, men nø…

Gróðurin á Landgrunninum met góður í ár

22.07.2024

Í útvarpssamrøðu við Kringvarpið í farnu viku greiddi Sólvá Jacobsen, lívfrøðingur á Havstovuni, frá gróðrinum á Landgrunninum, sum í ár hevur verið m…

Jákup Sverri aftur av makreltúri

17.07.2024

Sunnukvøldið 14. juli kom Jákup Sverri aftur av ársins makreltúri. Føroyska túrfrágreiðingin kann lesast her. Tá hini skipini eru liðug við kanningarn…

ICES-tilmæli fyri djúphavsfiskar

18.06.2024

Altjóða havrannsóknarstovnurin ICES kunngjørdi 7. juni 2024 nýggjastu ráðgevingina fyri veiðuna í 2025 fyri ymiskar fiskastovnar á djúpum vatni. Flest…

Jákup Sverri kannað æti og fiskalarvur á Landgrunninum

27.05.2024

Ta fyrstu tíðina eftir at rognkornini eru klækt, fáa fiskalarvurnar bert tikið smáa føði, sum fyri tað mesta er djóraæti, ið nýliga er gýtt. Fyri at d…

Jákup Sverri liðugur við sildakanningar

15.05.2024

Leygarkvøldið 4. mai kom Jákup Sverri aftur av árligu silda- og svartkjaftakanningunum norðanfyri. Í kanningarøkinum hjá Jákupi Sverra var lutfalsliga…

Svartkjaftakanningar sunnanfyri

30.04.2024

Ekkókanningar av svartkjafti sunnan fyri Føroyar og suður í bretskan og írskan sjógv vóru gjørdar í tíðarskeiðinum 20. mars til 5. apríl 2024. Ekkóvir…

Framvegis nógv av toski á Føroyabanka, sum tó er rak í mun til onnur ár

03.04.2024

Árligu vár-yvirlitstrolingarnar á Føroyabanka vóru gjørdar tann 13.-17. mars 2024 við rannsóknarskipinum “Jákup Sverra”. Einans 13 trolstøðir av 29 vó…

Eitt vet meira av toski á føroyska landgrunninum

14.03.2024

Rannsóknarskipið “Jákup Sverri” hevur gjørt ta árligu váryvirlitstrolingina á føroyska landgrunninum, har 100 hál á ein tíma vóru tikin. Tað var framv…

Virkið ”NFCS Northern Fish Cold Storage” vann lutakast

19.12.2023

Týsdagin 19. desember 2023 var árliga lutakastið um 12.500 kr millum teirra, ið hava latið fiskamerki inn farna árið. Tað var virkið ”NFCS Northern Fi…

Tilmæli 2024

19.12.2023

Tann 12. desember 2023 lat Havstovan Fiskimálaráðnum tilmælið um fiskiskap eftir toski, hýsu og upsa í 2024. Í eini roynd at endurreisa toskastovnin á…

ICES-tilmæli fyri botnfisk 2024

24.11.2023

Altjóða havrannsóknarstovnurin ICES kunngjørdi í dag nýggjastu ráðgevingina fyri hýsu og upsa í føroyskum havøki. Ráðgevingin byggir á nýggjastu stovn…

Merking av fiski á Føroyabanka

13.10.2023

Rannsóknarskipið Jákup Sverri er júst liðugur árliga merkingartúrin.  Í ár var dentur lagdur á at merkja fisk á Føroyabanka, tí nú er aftur væl a…

Lítið av gulllaksi at fáa á djúpum vatni

13.10.2023

Rannsóknarskipið Jákup Sverri er júst liðugur við árligu yvirlitstrolingina á djúpum vatni kring Føroyar, har 51 hál á ein tíma vórðu tikin. Á túrinum…

ICES-tilmæli fyri uppsjóvarfisk í 2024

29.09.2023

Mest loyvda veiða í 2024 lækkar munandi fyri norðhavssild og nakað fyri makrel, men hækkar nakað fyri svartkjaft. Makrelur Tilmælið fyri makrel er 739…

Toskur á Føroyabanka – hvar er hann komin frá?

26.09.2023

Innleiðsla Tað er eisini munur á arvatilfarinum hjá toski á Føroyabanka samanborið við aðrar toskastovnar. Toskur á Føroyabanka veksur sera skjótt fyr…

Úrslit frá yvirlitstrolingunum í summar

18.09.2023

Rannsóknarskipið “Jákup Sverri” er liðugur við yvirlitstrolingarnar á sumri í ár. Rannsóknarskipið tók 198 hál á føroyska landgrunninum, har hvørt hál…

Minni av makreli í Norðurhøvum

24.08.2023

Makrelkanningarnar í juli vístu, at minni av makreli er í Norðurhøvum enn undanfarin ár. Vísitalið er tað minsta síðani 2007. Samanborið við í fjør er…

Jákup Sverri liðugur við makrelkanningar

26.07.2023

Mánadagin 17. juli kom Jákup Sverri aftur av árligu makrelkanningunum norðanfyri. Makrelur var fingin víða um í kanningarøkinum, men fyri tað nógva í …

Minni til av norðhavssild og svartkjafti

28.06.2023

Minni er til av norðhavssild og svartkjafti í Norskahavinum í ár enn í fjør. Tað vísa úrslitini frá árligu sildakanningunum fyrr í vár. Høvuðsniðurstø…

Nøgdin av svartkalva í 2023 er sum eitt miðalár

22.06.2023

Rannsóknarskipið Jákup Sverri hevur júst verið á árliga svartkalvatúrinum, sum byrjaði í 1995 fyri at fylgja við nøgdunum av svartkalva í føroyskum sj…

Jákup Sverri liðugur við sildakanningar

17.05.2023

Týsdagin 16. mai kom Jákup Sverri aftur av árligu silda- og svartkjaftakanningunum norðanfyri. Sild var at síggja í mestsum øllum kanningarøkinum hjá …

Nógvur svartkjaftur sunnanfyri

13.04.2023

Ekkókanningar av svartkjafti sunnan fyri Føroyar og suður í bretskan og írskan sjógv vóru gjørdar fyri páskir. Fyribilsúrslitini vísa, at nógv er til …

Jákup Sverri gjørt yvirlitstrolingar á Føroyabanka

12.04.2023

Rannsóknarskipið Jákup Sverri hevur aftur í vár gjørt yvirlitstrolingar á Føroyabanka, har 29 hál á ein tíma vórðu tikin. Aftur í ár var nógv at fáa a…

Jákup Sverri gjørt yvirlitstrolingar á føroyska landgrunninum

12.04.2023

Rannsóknarskipið Jákup Sverri hevur aftur í vár gjørt yvirlitstrolingar á føroyska landgrunninum, har tilsamans 91 støðir á ein tíma vórðu tiknar. Stø…

Nógvar kanningar gerast á Føroyabanka

15.03.2023

Komandi vikuna skal havrannsókarskipið Jákup Sverri á Føroyabanka í sambandi við árligu yvirlitistrolingina um várið. Umframt kanning av støðuni hjá b…

Føði til toskalarvur ávirkar tilgongdina

06.12.2022

Tilgongdin til toskastovnin á Landgrunninum broytist nógv frá einum ári til annað. Flestu ár síðani 2005 hevur tilgongdin verið sera vánalig, og hon e…

Norðhavssildin væl í holdum seinnu árini

27.10.2022

Síðani 2005 hevur norðhavssildin sum heild verið væl í holdum um veturin og hevur samstundis havt størri rogn. Hetta er mett at vera tengt at, at beit…

Toskurin á Føroyabanka er møguliga í ferð við at koma fyri seg aftur

16.09.2022

Yvirlitstrolingin á Føroya Banka, sum verður gjørd á hvørjum heysti, gevur ábendingar um, at meira er av toski. Jákup Sverri hevur júst gjørt árligu h…

Jákup Sverri á yngul- og ætikanningum í juni

18.07.2022

Í seinnu helvt av juni vórðu afturvendandi yngul- og ætikanningar gjørdar á Landgrunninum og Føroyabanka. Nøgdin av toska- og hvítingsbróðuryngli er t…

Jákup Sverri ger makrelkanningar

13.07.2022

Síðstu tvær vikurnar hevur Jákup Sverri luttikið í altjóða makrelkanningum saman við íslendingum, norðmonnum og dønum. Tó at kanningarnar hava verið n…

Makrelgýting við Føroyar kannað

11.07.2022

Í mai kannaði Jákup Sverri makrelgýting á leiðunum sunnan og vestan fyri Føroyar. Flest makrelegg vóru at síggja fram við hellingini á europeiska land…

Um miðal av svartkalva í ár

22.06.2022

Jákup Sverri hevur verið á svartkalvatúrinum fyri 2022. Fyribilsúrslitið frá túrinum í ár gav í miðal 106 kg svartkalva per troltíma (sí mynd niðanfyr…

uDNA kanningar kunnu vónandi stuðla yvirlitstroling í framtíðini

10.05.2022

DNA-leivdir av bæði toski og hýsu í sjógvprøvum kunnu møguliga í framtíðini brúkast til at siga, hvussu stórir hesir fiskastovnar eru. Men nýggjastu k…

Samband ímillum reyðæti, havstreymar og norðhavssild

10.05.2022

Desember 2021 vardi Inga Kristiansen sína Ph.D. verkætlan á Fróðskaparsetrinum um samband millum reyðæti, havstreymar og norðhavssild. Eitt høvuðsúrsl…

Umsitingarætlan fyri botnfisk undir Føroyum

10.05.2022

Ein umsitingarætlan er ein skipan, har fiskiskapurin verður stýrdur og avmarkaður við atliti til lívfrøðilig og vinnulig viðurskifti. Lívfrøðilig viðu…

Gróðurin og nøringin hjá djóraæti á Landgrunninum eru ikki byrjað enn

05.05.2022

Jákup Sverri kannaði í tíðarskeiðinum 20.-27. apríl havfrøði, plantuæti og djóraæti á Landgrunninum. Hesa ársins tíð eru nógvar fiskalarvur í sjónum o…

Nógvur smáur svartkjaftur sunnanfyri

26.04.2022

Ekkókanningar av svartkjafti sunnan fyri Føroyar suður í bretskan og írskan sjógv vóru gjørdar fyri páskir. Fyribilsúrslitini vísa, at nógv er til av …

Framvegis nógvur fiskur á Føroyabanka

21.04.2022

Triðja árið á rað vísir váryvirlitstrolingin á Føroyabanka væl meira av toski enn var vanligt frá 2006 til 2019. Hetta var bert stórur vælvaksin gýtan…

Hiti og føði ávirka spjaðing av norðhavssild í mai

24.03.2022

Árligar sildakanningar í mai síðan 1995 vísa, at útbreiðslan av norðhavssild broytist nógv. Fyri at fáa betur greiði á hví so er, hava vit kannað slag…

Lítið av toski og nógv av hýsu

01.03.2022

Tær árligu yvirlitstrolingarnar á vári á føroyska landgrunninum eru nú gjørdar við Jákup Sverra. Tikin vóru øll 100 hálini, har hvørt hál vardi ein tí…

Útbreiðsla av norðhavssild í mai: Stóra sildin stendur vestari enn smáa sildin

14.01.2022

Síðani 1996 eru á hvørjum ári gjørdar felags kanningar av norðhavssild í Norskahavinum. Kanningarnar verða gjørdar í mai við tí endamáli at veita tøl …

Kúlulaksur í Norðurhøvum

07.06.2021

Í mai í ár var nakað av kúlulaksi fingið á árligu sildakanningunum. Hetta er fyrstu ferð, at føroyska rannsóknarskipið hevur fingið kúlulaks, men eisi…

Megnar toskahálið á Føroyabanka bert eitt eindømi

24.03.2021

Fjølmiðlar hava víst á filmsupptøkur frá Bankatúrinum í mars 2021, har víst verður á stórt hál við stórum og feitum toski, sí myndir. Hetta hálið var …

Parins dukatfiskur og tunnufiskur – tvey nýggj fiskasløg skrásett

18.12.2020

Í vár vórðu tvey nýggj fiskasløg skrásett afturat í føroyskumsjógvi. Annar av forkunnugu fiskunum varð fingin í trolinum hjá Suðringi, hin umborð á Ma…

Toskurin á Føroyabanka – hvussu er støðan í 2020?

18.12.2020

Hóast Magnus Heinason fekk nógvan tosk á Bankanum í mars 2020, var lítið at fáa í september. Neyðugt er við fleirikanningum fyri at staðfesta, hvussu …

Gýtandi lodna inni á føroysku firðunum í 2020

18.12.2020

Síðst í mars fekk Magnus Heinason gýtandi lodnu inni á firðum og sundum, tá rannsóknir vórðu gjørdar eftir brislingi kring oyggjarnar. Tað kom óvart á…

Slánar inni við land

18.12.2020

Síðsta árið kann sigast at hava verið eitt rættiligt slánaár.Vaksin toskur er komin heilt inn undir land og hevur hesin verið serstakliga rak. Samstun…

Ongin nebbasild, men lodna fingin inni á firðunum

23.04.2020

Magnus Heinason er júst afturkomin av nebbasildakanningum. Líka undir 4 kg av nebbasild varð fingin á teimum 11 tovunum, sum vóru gjørd á túrinum. Meg…

Silvurkalvi rikin á land

20.01.2020

29. november 2019 ringdi Birgir Mikkelsen úr Klaksvík á Havstovuna, um at ein ”óvanligur” fiskur var rikin á land, beint niðan fyri Føroya Bjór í Klak…

Sildaarvastrongurin lýstur

03.12.2019

Sunnvør Klettskarð í Kongsstovu, vinnu-ph.d. lesandi á Fróðskaparsetri Føroya og Amplexa Genetics, hevur júst givið út vísindaliga grein í tíðarritinu…

Lítla- og stóra nebbasild fingnar á Landgrunninum í oktobur

27.11.2019

Nebbasild er týdningarmikil liður í føðiketuni á føroyska landgrunninum, serstakliga sum føði hjá til dømis toski og lunda. Higartil hava kanningar á …

Hví er toskurin á Føroyabanka ikki komin fyri seg?

25.09.2019

Meðan bæði toskurin og hýsan eru komin fyri seg á Landgrunninum, og hýsan á Føroyabanka eisini er kominfyri seg, stendur framvegis illa til við Bankat…

Slánar inni við land

23.09.2019

Tað hava verið nógvir stórir toskar at fingið inni við land í seinastuni. Fleiri av hesum fiskum hava verið sera rak, tað sum verður kallað slánar. Sa…

Djóraæti á Landgrunninum týdning fyri fiskalarvur

23.10.2018

Fyri livilíkindini hjá næsta ættar liðnum av fiski, teimum viðkvomu fiska larvunum, hevur millum annað nøgd og slagsamanseting av djóraæti inni á Land…

Tvey afturat!

23.10.2018

Tvey nýggj fiskasløg, Scopelogadus beanii og Pseudoscopelus altipinnus, vórðu fingin á rannsóknartúri hjá Magnusi Heinasyni á djúpum vatni í september…

Sjálsamt fiskaslag fingið føroyskt navn – Øgnkarpi

06.06.2018

Í fjør fekk Havstovan ein sjáldsaman fisk, ið vit hava navngivið “Øgnkarpi”. Navnið kemur av blettinum, sum fiskurin hevur á síðuni. “Øgn” merkir blet…

Kanna nýggja ættarliðið í juni og juli

09.10.2017

Tríggjar mánaðir eftir at toskurin hevur gýtt, fer Magnus Heinason út at kanna hvussu nógvur toskayngul er, hvussu stórur hann er og hvar hann er at f…

Nýtt fiskaslag skrásett við Føroyar

09.10.2017

Ein sjálsamur fiskur, Melanonus zugmayeri, varð fingin á rannsóknartúri á djúpum vatni við Magnusi Heinasyni í september 2016. Hetta er úr Sjóvarmál 2…

Stovnsstødd og neyvleiki

09.10.2017

Ofta verður havt at Havstovuni fyri at broyta áður uppgivin tøl um stovnsstødd. Hetta er rætt, men tíverri ikki til at sleppa undan. Broytingarnar eru…

Høvuðsgrundarlagið undir stovnsmetingum kemur frá fiskiflotanum

09.10.2017

Aftan fyri eina stovnsmeting liggur eitt drúgt og umfatandi arbeiði, har reglulig sýni av veiðuni hjá fiskiflotanum er hornasteinurin. Prøvatakarar fr…

Tvey nýggj fiskasløg funnin í føroyskum sjógvi

03.10.2017

Í farnu viku kom Magnus Heinason inn av einum rannsóknartúri á djúpum vatni. Á túrinum vórðu heili 114 ymisk sløg skrásett, harav 86 teirra vóru fiska…

Infektión av Makreli við Anisakis-rundormi

05.09.2017

Grein er júst komin út í vísindatíðarritinum ‘FISHERIES RESEARCH’ um Anisakis-rundorm í makreli. Henda grein er ein partur av teim úrslitum, ið komu b…

Lívfrøðiligar kanningar av makrelveiðu

28.03.2017

Tá stovnsmetingar verða gjørdar av t.d. makreli, er ein av høvuðskeldunum veiðitøl frá fiskiskapinum. Tí er umráðandi at fáa sýni av veiðuni til Havst…

Merkt havtaska úr Íslandi fingin undir Føroyum

31.01.2017

Ein havtaska, ið varð merkt undir Íslandi 22. mai 2012, varð fingin aftur við Føroyar 4½ ár seinni, tann 4. november 2016. Havtaskan varð merkt á posi…

Samanbering av lívfrøði hjá longu og brosmu

19.09.2016

Longa trívist betri í grynri og heitari sjógvi enn brosma. Longa veksur eisini skjótari, blívur longri og búnast fyrr. Longa er ikki djúpvatnsfiskur, …

Nýggj fiskasløg skrásett við Føroyar

19.09.2016

Tveir sjáldsamir fiskar, Anaplogaster cornuta og Leptostomias sp., vórðu fingnir á rannsóknartúri á djúpum vatni við Magnusi Heinasyni í september 201…

Økt makrelgýting í føroyskum havøki

19.09.2016

Tíðliga í summar var Havstovan við í umfatandi kanningum av gýting hjá makreli. Hetta verður gjørt við at telja hvussu nógv rognkorn av makreli eru í …

Kudoa í makreli

19.09.2016

Nakrir makrelar gerast bleytir og ónýtiligir til matna, hóast teir eru snarkøldir umborð. Orsøkin er infektión við Kudoa, sum ger tann størra fiskin b…

Toskur, hýsa og upsi eta ymiskt

19.09.2016

Magakanningar vísa, at føðin hjá toski, hýsu og upsa er rættiliga ymisk. Ein orsøk er, at tey finna sær føðina á ymiskan hátt. Hetta er úr Sjóvarmál 2…

Hvørja ávirkan hevur troling á botnfisk?

25.09.2015

Mangt er ført fram um hvussu troling ávirkar. Henda kanningin gevur ábendingar um, at trol kann hava neiliga ávirkan á botnfisk og tess føðslugrundarl…

Leikluturin hjá makreli

25.09.2015

Makrelur etur ikki yngulin av toski, hýsu og upsa, og er tí ikki beinleiðis orsøk til vánaligu gongdina í botnfiskastovnunum. Hetta vísa magakanningar…

El Niño / La Niña og toskur

25.09.2015

Veðurlagsfyribrigdið El Niño / La Niña kann hava ávirkan um allan heim. Havstovan hevur kannað, um hesar broytingar eisini ávirka føroyskan botnfisk, …

Royndartúrur á djúpum vatni við Magnusi Heinasyni

25.09.2015

Við Føroyar eru fýra sløg av kongafiski: Stóri kongafiskur, trantkongafiskur, lítli kongafiskur og kjaftsvartikongafiskur. Hetta er úr Sjóvarmál 2015,…

Makrelur gýtir enn í føroyskum øki

29.09.2014

Eins og í 2010 var í 2013 staðfest, at makrelur gýtir í føroyskum øki. Prógvið er at tað verða funnin daggomul rognkorn í økinum, serliga í sunnara pa…

Toskur og makrelur í vistskipanarligum meldri

29.09.2014

Hesi seinastu árini hevur støðan hjá botnfiski, serliga toski og hýsu, verið ring, men fyri uppsjóvarfisk hevur søgan verið tann øvuta. Í almenna kjak…

Havtaska ferðast millum gýtingarøki og føðiøki

07.11.2013

Ljós og dagslongd avgera, nær havtaskan byrjar at ferðast til gýtingarøki á djúpum vatni um heystið og til grynri føðiøki um várið. Hetta er úr Sjóvar…

Árstíðarbroytingar í línufiskiskapi á innaru leiðum

07.11.2013

Í tveimum friðaðum økjum inni við land var mest at fáa av hýsu í mai til juli, og mest av toski í januar til apríl. Hetta vísa tøl frá línuroyndum í 2…

Fiti í makreli

07.11.2013

Fitiprosentið hjá makreli fleirfaldast, meðan hann gongur á beiti at gøða seg í føroyskum øki um sumrarnar. Hetta vísa kanningar av fiti, sum Havstova…

Kanna rundorm í matfiski

23.08.2012

Havstovan fer komandi 2½ árini at luttaka í einari umfatandi kanning av rundormum í fiski. Talan er fyrst og fremst um slagið Anisakis simplex, ið er …

Skiftandi veðurlag ávirkar upsastovnin

23.08.2012

Skiftandi veðurlag ávirkar gróðurin í sjónum, og hetta hevur stóra ávirkan á upsan við Føroyar. Verður upsastovnurin stórur, veksur fiskurin seinni og…

Húkastødd og agnslag ávirkafiskiskapin

23.08.2012

Húkastøddin hevur stóran týdning í hýsufiskiskapi, men minni týdning í toskafiskiskapi. Stórur toskur tekur helst høgguslokk, meðan smáur toskur tekur…

Svartkalvi – millum heitt og kalt

23.08.2012

Kanningar við fiskamerkjum, sum skráseta hita og dýpi, benda á, at svartkalvin hevur sína farleið í blandingssjógvi millum tann kaldara arktiska sjógv…

Felags makrelkanningar – við óvissum

23.08.2012

Føroyar, Ísland og Noreg gjørdu felags makrelkanningar í 2011. Samlaða økið, har makrelur kundi hugsast at vera, var ikki kannað í nóg stóran mun og á…

Makrelinnrás broytir vistskipanina

23.08.2012

Vaksandi nøgdin av makreli við Føroyar og á Landgrunninum seinastu árini hevur helst borið í sær, at vistskipanin er broytt. Serliga ovarlaga í sjónum…

Bjørt útlit fyri svartkjaftastovninum

01.09.2011

Eftir fleiri góð ár um aldarskiftið, minkaði tilgongdin til svartkjaftastovnin niður í næstan einki; men nú kann vend koma í. Umstøðurnar í veðri og h…

Norsk havtaska fiskað við Føroyar

01.09.2011

Góð 4 ár eftir at ein „norsk“ havtaska varð merkt á einum firði í Vesturnoregi, endaði hon í einum garni norðan fyri Føroyar. Ein teinur upp á 400 fjó…

Fingu stóra brugdu

01.09.2011

Rannsóknarskipið Magnus Heinason fekk í august 2007 eina nærum 10 metrar langa brugdu í trolið. Hetta er úr Sjóvarmál 2011, les víðari her. Viðkomandi…

Stríðið móti sandmaðki

01.09.2011

Flakafólk kenna teir væl. Sandmaðkarnar. Føroyska flakavinnan hevur í mong ár stríðst við at beina teir úr fiskinum, áðrenn hann fer víðari í framleið…

Nógvur lýrur at fáa

01.09.2011

Magnus Heinason fekk óvanliga nógvan lýr í 2011, og hesin sjáldsami gestur, sum minnir nakað um upsa, gýtti undir Føroyum í vár. Hetta er úr Sjóvarmál…

Góð fóðurstýring í alivinnunigagnar umhvørvinum

01.09.2010

Samanberingar millum fóðurstýring og umhvørvisárinini millum annað í Kaldbaksfirði vísa, at fóðurstýringin er betrað munandi seinastu 20 árini. Ein st…

Tvey nýggj fiskasløg

01.09.2010

Av og á verða fiskasløg fingin undir Føroyum, sum ikki hava verið sædd í føroyskum sjógvi áður. Tá ið umstøðurnar eru so hepnar, at Havstovan fær hend…

Ein lítil søga um eina stóra longu

01.09.2010

Á yvirlitstrolingini á vári 2009 fekk Magnus Heinason tann 20. mars eina serliga stóra longu. Hon var 172 cm long og vigaði 40,4 kg ókruvd. Allur innv…

Umhvørvisvinarligur trolgrunnur góð úrslit

01.09.2010

Í eini ES-verkætlan er ein nýggjur trolgrunnur gjørdur. Føroyingar og norðmenn hava í felag ment henda trolgrunn, sum umhvørvisliga stendur seg sera v…

Lakssild – lítil fiskur í stórum høpi

01.09.2010

Lítla lakssildin, ið er at finna úti á opnum havi rundan um Føroyar, kann møguliga gerast eitt íkast til skipini, ið fiska vanligan uppsjóvarfisk. Fle…

Makrelur gýtir í føroyskum sjógvi

01.09.2010

Kanningarferðin eftir makreleggum, sum Havstovan gjørdi seinast í mai í ár, staðfesti tað, vit høvdu roknað við, at makrelur eisini gýtir í føroyskum …

Gagnnýtsla av øllum

01.09.2009

Við størri tilvitan um, at fiskatilfeingið er avmarkað, verða nógvar royndir gjørdar úti í heimi at bøta um gagnnýtsluna av bæði hjáframleiðslum og sm…

Gulllaksaveiðan burðardygg

01.09.2009

Fyrsti føroyski fi skiskapurin, sum kann lýsast sum „burðardyggur“, er fi skiskapurin eftir gulllaksi. Hetta vísir ein 3 ára verkætlan á Havstovuni, s…

Nebbasildarok

01.09.2009

Í dag gerst alsamt meira vanligt at frætta um týndar fiskastovnar. Millum annað tí gjørdist nebbasildatúrurin, framdur í aprílmánað í ár, so minniligu…

Kanna streymin inni í svartkjaftatroli

01.09.2008

Sum liður í norðurlendskum granskingarsamstarvi er Fiskirannsóknarstovan farin at kanna streymin inni í flótitroli. Málið er at finna útav, um streymu…

Kynsbúgvin ella ikki

01.09.2008

Hjá einum vandum prøvatakara er vanliga ikki trupult at siga, um ein fiskur er kynsbúgin ella ikki og hvussu langt í gýtingartilgongdini, hann er komi…

Ókendi gulllaksurin

01.09.2008

Hóast føroyingar hava fi skað gulllaks síðani 1994, so er grundleggjandi vitanin um hetta fi skaslag framvegis avmarkað. Tí roynir Fiskirannsóknarstov…

Leitanin eftir villa laksinum

01.09.2008

Nýggj ílegutøkni skal hjálpa granskarunum at finna fram til upprunan hjá villa laksinum í Norðuratlantshavi. Føroyar eru við í stóru ES-verkætlanini, …

Spískamarið hjá uppsjóvarfiskinum

01.09.2008

Sildin, svartkjafturin og makrelurin í Norðuratlantshavi savnast á hvørjum ári í havøkinum norðan fyri Føroyar. Har er góður gróður, sera nógv æti og …

Blóðga fiskin, áðrenn tú kryvur

01.09.2008

Sambært norskari kanning fæst betri góðska við at blóðga fiskin, áðrenn hann verður kruvdur. Spurningurin er aktuellur, eftir at fleiri partrolarar er…

235 ymiskir fiskar undir føroyum

01.09.2008

Í desembur í fjør kom út fyrsta, føroyska bókin um allan fi sk, ið er skrásettur at liva í føroyskum sjógvi. Hetta er úr Sjóvarmál 2008, les víðari he…

Nebbasild – bindilið millum stór og smá

01.09.2008

Myndir av lunda, berandi blankan og silvurlittan fisk í nevinum, verða ofta nýttar sum ein lýsing av okkara vakra landi. Við fyrsta eygnakast vita tey…

Heitur rokkur gevur nógvan svartkjaft

01.09.2008

Frá 1995 og fleiri ár fram vaks svartkjaftastovnurin sera nógv. hesi somu ár var sjógvurin við rokkin heitur. granskarar síggja ein samanhang, og fyrs…

Upsafiskiskapurin – bestur vestanfyri á vetri

01.09.2007

Upplýsingar, sum verða førdar í veiðudagbókina, vísa hvørjir faktorar hava mest at siga fyri upsafiskiskapin. Hetta er úr Sjóvarmál 2007, les víðari h…

Hummararúsur sum toskabarometur

01.09.2007

Hjáveiða í hummararúsum kann boða frá, hvussu stórir árgangir eru á veg inn í toskastovnin. Tað er mest 1- og 2-ára gamal toskur, sum kemur í hummarar…

Havtaskan sveimar millum lond við streyminum

01.09.2007

Havtaska er rættiliga staðbundin fiskur. Sum heild svimur hon ikki serliga langt. Tað hendir tó, at havtaskur ferðast líka úr Hetlandi til Íslands og …

Liturin ger ongan mun

01.09.2007

Tað ger eftir øllum at døma ongan mun, hvønn lit reiðskapurin hevur, tá ið tú fiskar havtasku við gørnum. Hetta er úr Sjóvarmál 2007, les víðari her. …

Kongaligar kanningar

01.09.2007

Seinastu 21 árini hevur Fiskirannsóknarstovan á hvørjum ári kannað kongafiskin við Føroyar. Tað finnast fýra sløg av kongafiski um okkara leiðir, og k…

Rúsa til tosk og hýsu

01.09.2005

Rúsa er umhvørvisvinarligur og lítið orkukrevjandi fiskireiðskapur. Royndir eru gjørdar fyri at menna eina rúsu, sum kann brúkast til okkara vanligu f…

Stongdar leiðir í føroyskum øki

01.09.2005

Stongdar leiðir eru ein týðandi partur í stýringini av føroysku fiskiveiðuni. Fyrstu stongdu leiðirnar í føroyskum øki stava frá seinast í 70-unum og …

Prikkafiskur

01.09.2005

Endamálið við verkætlanini var at kanna lívfrøði hjá prikkafiski, har serligur dentur var lagdur á at meta um nøgdina í føroyskum sjógvi, og nær, hvar…

Útslopnir alikalvar

01.09.2005

Fiskirannsóknarstovan hevur frá á vári 2004 til heystið 2005 fingið tríggjar óvanligar kalvar sendandi frá fiskimonnum. Hetta er úr Sjóvarmál 2005, le…

Undarligar fiskasjúkur í náttúruni

01.09.2004

Einki er nýtt undir sólini, sigst, og tað var sjón fyri søgn í fyrru helvt av 1990unum, tá bæði upsi, toskur og hýsa sýndu ein sera løgnan atburð. Het…

Kynsmunur hjá fiski

01.09.2004

Kvenntoskur gerst bæði longri og eldri enn kalltoskur, meðan tað fyri upsa og hýsu er øðrvísi. Hetta er úr Sjóvarmál 2004, les víðari her. Viðkomandi …

Toskur legst á línu, tá hann er svangur

01.09.2004

Lína fiskar upp í tríggjar ferðir meira tosk, tá hon fiskar upp á tað besta, í mun til tá hon fiskar ringast. Hetta er úr Sjóvarmál 2004, les víðari h…

Nytrur avdúka aldurin

01.09.2004

Aldurin á fiski kann lesast í nytrunum, eins og árringar í einum viðarbuli, men forarbeiðið er bæði rúgvismikið og tíðarkrevjandi. Hetta er úr Sjóvarm…

Prikkafiskur

01.09.2003

Russisk skip hava boðað frá vaksandi hjáveiðu av ansjósum í fiskiskapinum eftir svartkjafti undir Føroyum í árunum 2000 til og við 2002. Nærri kanning…

Havtaska – fiskiskapur og lívfrøði

01.09.2003

Fyribils hagtøl vísa, at 2003 eisini verður eitt ár við høgum landingum av havtasku, heili 2300 tons. Meginparturin av havtaskuveiðuni stavar frá garn…

Merking av laksi norðanfyri

01.09.2002

Henda kanningin er liður í eini felags norðurlendskari verkætlan at merkja laks við goymslumerkjum (Data Storage Tags, DST) fyri at kanna útbreiðslu o…